“The Ship Song” I  Nick Cave

Het liedje werd sinds zijn ontstaan weliswaar door een hoop geliefden als openingsdans tijdens hun huwelijksfeest gekozen. Maar de geur is er eentje van verwelkte rozen en de maneschijn sijpelt er flets achter donkere wolken. Cave herdenkt er de felle ruzies met Anita Lane, de vrouw die hij achterliet voor Viviane Carneiro, op wie hij verliefd werd tijdens in gig in Brazilië. De liefde voor Carneiro ligt aan de basis van veel songs op The Good Son, dat in wezen een donkerromantische liefdesbrief verklankt.

. “Come sail your ships around me / and burn your bridges down”, croont Cave getergd. “Laat de honden los en verbrand je bruggen, zei ik altijd tegen Anita,” zo legde de zanger het uit, “omdat ze mocht zeggen wat ze wou, zolang ze het verleden maar wilde vergeten en verder wilde gaan. In een ruzie moet één van de twee het op een bepaald moment opgeven en vragen om een schone lei.”“Come loose your dogs upon me”, klinkt het dan ook, “and let your hair hang down / You are a little mystery to me / Every time you come around”. Wrange verzoening? Of puur sadomasochisme? “Tja, we maakten soms een hele nacht ruzie,” zo bekende Cave in die dagen, “maar het eindigde altijd met een omhelzing. Daar vind ik niets donkers of gestoords aan. Ik schrijf gewoon wat ik voel”.

“I want you” I  Elvis Costello

Dankzij Costello doen die drie woorden je geloven dat liefde en verlangen ook slepende ziektes zijn, waarna je jezelf achteraf alleen maar kan opdweilen. “Toch komt die bittere boodschap niet altijd juist aan”, grinnikt Declan MacManus, het vlees en bloed achter Elvis Costello. “Dat net díé song als openingsdans wordt gebruikt bij huwelijken… Ik buig deemoedig het hoofd, en kan die mensen alleen maar een behouden vaart wensen.” 

De eerste halve minuut zet Elvis nochtans zijn warmste impressie van een zwijmelende crooner neer. Liefde bezwangert de lucht. Tot een scherpe twang op gitaar komaf maakt met die zeemzoete sfeer. Costello blikt met een rauwe snik in zijn stem terug op bedrog en onbeantwoorde liefde. “Meer dan dertig keer herhaal ik dat eenvoudige zinnetje. I want you. Maar het volgt op elk verbitterd verwijt, waarbij de getormenteerde verteller in detail verhaalt over de ontrouw van zijn geliefde. Alleen: ondanks alle ellende zoekt hij dus nog steeds comfort in die oude liefde, zelfs al is ze compleet verneukt.”

Costello was net 30 geworden, toen hij de tekst in één ruk schreef op de trein van Liverpool naar Londen. ‘I Want You’ betekent voor hem zowel een liefdesverklaring als een schuldbekentenis en boetedoening. “Ik had zoveel mensen pijn gedaan dat het misschien eens mijn beurt moest zijn om het lijdend voorwerp te worden. Om de verbolgen minnaar te spelen.”

“London Calling” I The Clash

Hoewel “London Calling” eind jaren ’70 bekend stond als een politiek punkrock-anthem, kaartte het nummer een bijzonder hedendaags onderwerp aan: klimaatverandering. Volgens The Wall Street Journal schrok de Britse band na het lezen van een artikel in de London Evening Standard uit 1979 over de Theems die de straten van Londen overstroomde. Aanvankelijk richtte frontman Joe Strummer zijn teksten op het onderwerp verdrinking, maar hij breide er een heel scala aan nijpende problemen aan vast. Je kunt het zelf horen in het refrein: “The ice age is coming, the sun’s zooming in/Meltdown expected, the wheat is growing thin/Engines stop running, but I have no fear/’Cause London is drowning/I live by the river.”

“American Pie’ I Don McLean

Don McLeans aanstekelijke deuntje uit de jaren zeventig mag dan de perfecte meezinger voor bij het kampvuur zijn, maar het is niet zo vrolijk als het lijkt. De zin “the day the music died” verwijst naar het tragische vliegtuigongeluk in 1959 waarbij Buddy Holly, J.P. Richardson (ook bekend als The Big Bopper) en Ritchie Valens om het leven kwamen.

“De tekst had te maken met de penibele staat van de samenleving in die tijd,” vertelde McLean aan The Guardian. Toen hij in 2015 het originele manuscript van het nummer veilde bij Christie’s, zei McLean: “In principe gaan de dingen in ‘American Pie’ de verkeerde kant op. Het wordt allemaal wat minder: minder ideaal, minder idyllisch… het is in zekere zin een lied over moraliteit.”

“Born in the U.S.A.” I Bruce Springsteen

Op het eerste gezicht lijkt het titelnummer van Bruce Springsteen’s zevende album zo patriottisch als maar kan zijn. Zo werd de hit uit 1984 zelfs gebruikt in de presidentiële campagne van Ronald Reagan. Dit bracht de Boss er al snel toe om wat opheldering te verschaffen, door te zeggen dat “Born in the U.S.A.” “het meest onbegrepen liedje sinds ‘Louie, Louie.'” was. Vanaf dat moment koos hij live vaak voor een akoestische versie van de hit die de donkere toon – over Vietnam veteranen – duidelijker maakte voor de luisteraars.

In een Rolling Stone interview uit 1984, zei Springsteen: “Als je denkt aan alle jonge mannen en vrouwen die in Vietnam zijn gestorven, en hoeveel er zijn gestorven sinds ze terug zijn, dan moet je wel denken dat het land destijds misbruik heeft gemaakt van hun onbaatzuchtigheid.”

“One Way or Another” I Blondie

Debbie Harry, frontvrouw van Blondie,  putte uit persoonlijke ervaringen bij het schrijven van “One Way or Another”,  een klassieker van hitalbum Parallel Lines uit 1978. Maar wat klinkt als een kat-en-muisspel tussen geliefden is in werkelijkheid een verslag van een nogal creepy situatie. “Ik werd gedurende een hele tijd gestalkt door een gek, maar ik heb geprobeerd er een beetje luchtigheid in te steken om het behapbaarder te maken. Ik denk dat dat in zekere zin een normaal overlevingsmechanisme is. Je weet wel, het gewoon van je afschudden, het op de een of andere manier zeggen, en doorgaan met je leven. Het mooie is dat iedereen zich daarin kan herkennen, toch?”

“Blackbird” I The Beatles

In termen van symboliek is “Blackbird” een van de beste metaforen van The Beatles – en neen, het heeft niets met een volière te maken. De Britse band was gefascineerd en tegelijk ontzet door de Amerikaanse burgerrechtenbeweging die in de jaren ’60 plaatsvond. Ze schreven het nummer “Blackbird” nadat ze hoorden over de Little Rock Nine, een groep Afro-Amerikaanse studenten die vochten voor de desegregatie van het schoolsysteem in Little Rock, Arkansas. In 2016 tweette Paul McCartney: “Ongelooflijk om twee van de Little Rock Nine-pioniers van de burgerrechtenbeweging en inspiratie voor Blackbird te ontmoeten,” na een meet-and-greet met Thelma Mothershed Wair en Elizabeth Eckford.

“Just Like Heaven’ I The Cure

Het met synths overgoten liefdesliedje van The Cure wordt tegenwoordig gezien als een klassieke love song maar hoe zit het met dat gil-lach-knuffel dingetje. Dat blijkt  een verwijzing te zijn naar een plotseling tekort aan zuurstof.

Het lied is geïnspireerd door een reis van Robert Smith met zijn vriendin naar Beachy Head in Zuid-Engeland en gaat – begrijpe wie kan-  over ‘hyperventileren-kussen en op de grond vallen’.

Smith’s ontleding van de openingsregels van het nummer (“Show me, show me, show me how you do that trick”) is zowaar nog minder voor de hand liggend. Volgens de zanger is dat zowel een verwijzing naar zijn affiniteit met goocheltrucs in zijn jeugd als “over een verleidingstruc, die ik mij op latere leeftijd heb toegeëigend.” 

“Like a Virgin” I Madonna

Het blijkt dat Mr. Brown (die denkt dat “Like a Virgin” “een metafoor is voor big d**ks”) en Mr. Blonde (“Het gaat over een meisje dat erg kwetsbaar is”) Madonna’s hit in de openingsscène van Reservoir Dogs allebei verkeerd hebben geïnterpreteerd. Ook al heeft Madonna het fictieve debat beslecht toen ze een CD te signeerde voor Quentin Tarantino – “Quentin, it’s about love, not d**k”- is “Like a Virgin” uiteindelijk alleen autobiografisch voor songwriter Billy Steinberg.

De tekst die Steinberg schreef voor “Like a Virgin”, was oorspronkelijk niet bedoeld voor een vrouwelijke artiest, omdat die over zijn eigen relatieproblemen gaat. Aan de Los Angeles Times legde hij uit:  “Ik zei… dat ik misschien niet echt een maagd ben – ik ben romantisch en emotioneel mishandeld zoals veel mensen – maar ik begin een nieuwe relatie en het voelt zo goed, het geneest alle wonden en geeft me het gevoel dat ik dit nog nooit eerder heb gedaan, omdat het zo veel dieper en diepgaander is dan alles wat ik ooit heb gevoeld.”

“The One I Love” I R.E.M.

Toen Georgia’s finest hun eerste Top-10 single voor het eerst live brachten, voelde R.E.M. gitarist Peter Buck zich verbijsterd door de romantische reacties van het publiek. Buck: “Ik keek het publiek in en er stonden stelletjes te zoenen. Toch is het couplet … heel erg wreed en in feite anti-liefde … terwijl mensen me met de hand op het hart vertelden dat dat ‘hun liedje’ was…”

Zanger Michael Stipe bevestigde Buck’s ervaring in een interview met Qmagazine in 1992, waarin hij toegaf dat hij het nummer bijna niet eens had opgenomen, omdat hij het “te bruut” en “echt gewelddadig en afschuwelijk” noemde. Nadat “The One I Love” de jaren die volgden door de media consequent als een song voor geliefden werd bestempeld, nam Stipe een zelfgenoegzaam standpunt in: “Het is op dit punt waarschijnlijk beter dat ze denken dat het een liefdesliedje is.”

`